بالاخره خشکی پوست، ژنتیکی است یا نه؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که خشکی پوست تنها دارای زمینه ژنتیکی است و نمی‌توان با آن مدارا کرد. در صورتی که عوامل بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانند باعث کشیدگی و کاهش خاصیت ارتجاعی پوست شوند. بسیاری از ما پوست خود را نمیشناسیم و به رفتارهای خود دربرابر آن توجهی نداریم. این رفتارها می‌تواند زمینه خشکی پوست ما باشند و حتی تایپ پوستی ما را نیز تغییر دهند!

چگونه بفهمیم پوست خشکی داریم؟

اولین قدم برای رفتار صحیح با پوست، شناخت نوع پوست بدن است. هرچند که خشکی پوست دراثر عواملی مانند وزش باد شدید، قرار گرفتن درمعرض آفتاب، سرما و خشکی هوا افزایش می‌یابد؛ اما برخی افراد نیز هستند که به‌طور طبیعی پوست خشکی دارند. معمولاً پوست‌های خشک زبر هستند و این موضوع به‌راحتی با لمس کردن قابل تشخیص است. علاوه‌بر این پوست خشک ممکن است قرمز باشد و در موارد شدید، زخم‌های کوچکی در لا به‌ لای لایه‌های شاخی آن دیده شود. پوست‌های خشک کمتر در معرض آکنه قرار می‌گیرند و معمولاً چین و چروک‌های ریزی روی آن‌ها دیده می‌شود. خشکی پوست معمولاً در دست، پا و صورت به‌دلیل ارتباط مستقیم با محیط بیشتر دیده می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در زمینه محصولات مراقبت از پوست به سایت riiha مراجعه نمایید. در ادامه به ویژگی های پوست خشک می پردازیم:

• پوسته پوسته بودن
• سفتی و عدم لطافت
• وجود ترک‌های ریز پوستی
• لکه‌های پوستی
• چروکیدگی

عوامل موثر بر خشکی پوست

پوست بزرگ‌ترین اندام زنده بدن انسان است و مانند بقیه اندام‌ها نظیر مغز، قلب و کبد برای انجام فعالیت‌های خود به آب نیاز دارد. در صورت نبود آب، پوست بدن توان پروتئین سازی ندارد و بافت پیوندی پوست دچار کم آبی شدید می‌شود. این موضوع باعث از بین رفتن هیالورونیک اسید که جاذب اصلی آب در پوست بدن است می‌شود. در این حالت پوست بدن کشیده، خشک و گاهی خونریزی می‌کند و نقش پوست به‌عنوان اولین سد دفاعی بدن مختل می‌شود. با زخم شدن پوست، شرایط برای کلونیزاسیون باکتری‌ها و نفوذ ویروس‌ها فراهم می‌شود. در نهایت پوست عفونی شده و احتمال بروز عفونت در جاهای دیگر نیز وجود دارد. در ادامه به معرفی اصلی‌ترین دلایل خشکی پوست می‌پردازیم:

شرایط آب و هوایی

حتماً شما هم شنیده‌اید که فروش آبرسان در کشورهای با آب و هوای خشک و سرد بسیار بیشتر است. میزان کم رطوبت محلول در هوا باعث شده که پوست نتواند، آب لازم برای مرطوب نگه داشتن خود را تامین کند. وزش باد، سرمای هوا و اشعه UV نیز می‌توانند از عوامل مهم آب و هوایی در خشکی پوست باشند.

ژنتیک

اطلاعات همه صفات ظاهری ما در مولکولی به‌نام DNA نهفته است. نوع و رنگ پوست ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و تحت کنترل ژن‌های ماست. البته نمی‌توان هر خشکی پوستی را به ژن‌ها ربط داد؛ گاه تاثیر عوامل محیطی و سبک زندگی بسیار مهم‌تر از ژنتیک وارد میدان می‌شود. خوشبختانه امروزه خشکی پوست ژنتیکی با استفاده از آبرسان‌ها، کرم‌های مرطوب کننده و عادت های پوستی صحیح قابل کنترل است.

نوع تغذیه

مصرف غذاهای شور، بسیار شیرین و خشک باعث می‌شود که بدن برای حفظ فشار خون و قند خون، حجم زیادی از این املاح را از طریق ادرار دفع کند. درنتیجه بدن با بحران کم آبی روبرو می‌شود و پوست نیز دهیدراته می‌شود. شاید شما هم به ارتباط بین تغذیه و پوست جوان و شاداب افراد ساکن آسیای شرقی دقت کرده باشید. این افراد در رژیم غذایی خود از سبزیجات خام، بخار پز، مقدار زیادی میوه و فیبر استفاده می‌کنند. همه این خوراکی‌ها به‌ آرامی آب خود را وارد بدن می‌کنند و املاح کمتری دارند؛ به‌همین دلیل پوست بدن تا مدت زیادی آب کافی دارد و شاداب می‌ماند. مصرف فست فود، کافئین، دخانیات، برخی داروها، غذاهای دودی و کبابی باعث کاهش شفافیت و خشکی پوست می‌شود.

استحمام با شوینده‌ نامناسب

استفاده از صابون‌ها که به‌عنوان شوینده‌‌های قلیایی هستند، چربی پوست را از بین می‌برد. این شوینده‌ها گرچه قدرت پاک کنندگی بالایی دارند، اما برای پوست خشک مناسب نیستند. بهترین راه پاک کردن پوست خشک استفاده از تونر و فیس واش‌های مخصوص است که از پاک کننده‌های غیرصابونی هستند. همچنین استفاده از پن، فوم و صابون‌های لایه بردار برای پوست خشک مناسب نیست.

خواب

خواب به‌عنوان یک احیا کننده پوست درنظر گرفته می‌شود، اما چگونه این کار را انجام می‌دهد؟ در زمان خواب، هورمونی به‌نام ملاتونین از غده‌ی اپی‌فیز مغز ترشح می‌شود که مانند یک آنتی اکسیدان به مقابله با رادیکال‌های آزاد مضر می‌پردازد. این موضوع باعث می‌شود که پروتیین‌های مفید پوست نظیر کلاژن، از گزند رادیکال‌ها در امان بمانند. جالب است بدانید، کلاژن در مراحل پایانی خواب تولید می‌شود و پوست را صاف و لطیف می‌کند.

استرس

فعال شدن هورمون‌هایی مانند کورتیزول در هنگام استرس طولانی مدت، باعث اختلال در جذب مواد و در نتیجه عملکرد آنزیم‌های گوارشی می‌شود. در این شرایط آب و مواد معدنی کمتر جذب می‌شوند و همین موضوع باعث تغذیه ناقص پوست، خشکی و پیری زودرس پوست می‌شود.

سبک زندگی اشتباه

در بسیاری از مواقع دلیل خشکی پوست، عادت‌های نادرستی است که ردپای آن‌ها را روزانه در رفتارهای خود می‌بینم و به آن‌ها بی‌ توجهیم! از جمله این رفتارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استحمام با آب داغ
• شست‌وشو وسواسی پوست
• استفاده بی‌رویه از مسکن و برخی داروها
• عدم استفاده از دستکش در هنگام شست‌وشو ظروف، لباس، گردگیری و…
• پوشیدن لباس‌های تنگ
• عدم انجام روتین پوستی
• اصلاح و کوتاه کردن بیش از حد موهای پوست
• استفاده افراطی از شومینه یا شعله در محیط‌های داخلی

درصد تاثیر ژنتیک بر خشکی پوست

خشکی پوست تا حدودی ژنتیکی است. وقتی صحبت از حدود می‌شود، منظور ما این است که این حد ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. توضیح این مسئله به قواعد پیچیده ژنتیکی مربوط می‌شود؛ اما به‌طور کلی میزان تاثیر ژنتیک بر خشکی پوست در افراد مختلف متفاوت است. هرچند که نمی‌توان عدد مشخصی را برای وراثت خشکی پوست در نظر گرفت، اما تاثیر ژنتیک بر روی نوع پوست افراد حتمی است. حال ممکن است در برخی افراد کمتر و در برخی بیشتر باشد. همچنین بیماری‌هایی مانند پسوریازیس و صدف نیز که باعث خشکی و التهاب پوستی می‌شوند نیز زمینه ژنتیکی دارند.

آیا می‌توان با خشکی پوستی ژنتیکی مبارزه کرد؟

خوشبختانه دنیای ملزومات بهداشتی روز به‌ روز پیشرفت می‌کند و برندهای مختلف محصولات متنوعی را برای پوست خشک تولید کرده‌اند. اکنون پوست خشک یک آسیب یا تهدید برای یک سلامتی نیست! چرا که آبرسان، کرم‌های مرطوب کننده و روغن‌های گیاهی متنوعی وجود دارند که توان نفوذ به لایه‌های عمیق پوستی را دارند و می‌توانند ناجی پوست شما باشند. البته نحوه مراقبت شما از پوست و عدم شست و شو از صابون‌های قلیایی قوی نیز بسیار تاثیر گذار است. اگر پوست خشکی دارید، کلید راه‌حل در دستان شماست! تنها کافیست خشکی پوست خود را بشناسید و بدانید که با کدام محصولات حال بهتری را به دست می‌آورد!

مراقبت‌های لازم برای پوست خشک

پوست خشک، حساسیت بالایی دارد و روتین روزانه و شبانه آن نقش مهمی در شادابی دارد. اگر به‌طور ژنتیکی پوست خشکی دارید یا به‌دلیل شرایط شغلی خود پوست خشکی پیدا کرده‌اید، به توصیه‌های زیر گوش فرا دهید!

• استفاده از تونر آبرسان، سرم پوست غلیظ و مرطوب کننده‌های حاوی روغن:

کرم مرطوب کننده به راحتی روی قسمت‌های بزرگ پخش می‌شود و بدون این که خیلی سنگین باشد، به مرطوب کردن پوست‌های دهیدراته کمک می‌کند. به علاوه برای افرادی با پوست عادی و دهیدارته موثرتر است. خیلی از افراد در طول ماه‌های سرد سال، کرم مرطوب کننده استفاده می کنند تا پوست هیدراته تری داشته باشند. استفاده از کرم مرطوب کننده برای پوست‌های خیلی دهیدارته یا قسمت‌هایی از پوست که مستعد خشک شدن هستند (همچون آرنج و پنجه پا) پیشنهاد می‌شود. پماد مرطوب کننده پوست به محافظت از پوست، رهایی از خشکی پوست و پیشگیری از ترک پوست در طول ماه‌های سرد سال کمک می‌کند.

• استفاده از ماسک‌های ویژه
• استفاده از شوینده غیر صابونی
• عدم استحمام با آب داغ
• پوشش بدن با لباس‌های نخی در آب و هوای گرم و سرد

سخن پایانی

بسیاری از صفاتی که ما به‌صورت ژنتیکی داریم، مانند اثر انگشت، رنگ مو و نوع پوست تحت تاثیر دو عامل ژنتیک و محیط‌ هستند. مرز بین این دو عامل در افراد مختلف متفاوت است. آنچه مهم است شناخت این صفات و نحوه کنترل کردن آن‌هاست. خشکی پوست، اگرچه دارای زمینه ژنتیکی و اجتناب ناپذیر است، اما می‌تواند با رفتارهای مناسب، رعایت بهداشت، سبک زندگی صحیح به‌خوبی کنترل شود. اگر مایلید که پوست خشک خود را نجات دهید، بهتر است بهترین روتین‌های پوستی را برای آن اجرا کنید.